https://gorkhapatraonline.com/news/22348

सामाजिक सुरक्षा कोष : विशेष सापटी सुरु

 अर्थ

सीता शर्मा

 २ भदौ २०७९, बिहिबार

 १ दिन पहिले

शेयर गर्नुहोस:

फन्ट परिवर्तन गर्नुहोस:

काठमाडौँ, भदौ २ गते ।  सामाजिक सुरक्षा कोषमा योगदान गरेका योगदानकर्ताले अवकाश योजनामा जम्मा भएको रकमको ८० प्रतिशतसम्म विशेष सापटी रकम प्राप्त थालेका छन् । 

श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शेरबहादुर कुँवरले बुधबार मन्त्रालयमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी कोषमा योगदान गर्नुभएका विनयकुमार महतो र पवनबाबु प्रधानलाई विशेष सापटी योजनाअन्तर्गतको रकम प्रदान गर्नुभएको हो । 

श्रममन्त्री कुँवरले कोषमा लगातार तीन वर्ष (३६ महिना) योगदान गर्नुुभएका महतो र प्रधानले विशेष सापटी योजनाअन्तर्गत अवकाश कोषमा जम्मा भएको ८० प्रतिशत रकम मोबाइल एपबाट प्रदान गर्नुभयो । सोही अवसरमा उहाँले सोल्टी होटलबाट भर्खर अवकाश हुनुभएका केशव खड्कालाई अवकाश कोषमा जम्मा भएको रकम पनि मोबाइल एपबाटै प्रदान गर्नुभयो । 

श्रम मन्त्रालयका सचिव एवं कोषका अध्यक्ष एकनारायण अर्यालले कोषमा लगातार तीन वर्ष योगदान गरेका र निर्देशिकाले तोकेको मापदण्ड पूरा गरेका योगदानकर्ताले बुधबारदेखि उक्त सेवा लिन सक्ने जानकारी दिनुभयो । उक्त सेवाका लागि योग्य भएका तीन जना योगदानकर्ताले मोबाइल एपबाट आवेदन दिएर विशेष सापटी योजनाअन्तर्गत दुई जनाले र अवकाश कोषमा जम्मा भएको रकम एक जनाले रकम लिनुभएको हो । 

पहिलो विधिअनुसार धितोका आधारमा ७५ लाख रुपियाँ, दोस्रोमा योगदानकर्ताको १५ वर्षको तलब र तेस्रोमा योगदानकर्ता ६० वर्ष उमेर पुग्न बाँकी अवधिको तलबका आधारमा सापटी दिन सकिने व्यवस्था 

उक्त निर्देशिकामा ‘योगदानकर्ता घर सापटी’अन्तर्गत नयाँ घर निर्माण, आफ्नो स्वामित्वमा रहेको घरको तला थप्न, घर मर्मत गर्न, संयुक्त आवासमा युनिट खरिद गर्न र घर खरिद गर्ने कार्यमा कोषले सापटी दिने व्यवस्था छ । निर्देशिकाअनुसार कोषमा कम्तीमा तीन वर्ष  योगदान गरेका योगदानकर्ताले कोषबाट सापटी लिन पाउनेछन् । 

यस्तै कोषमा रकम जम्मा गरेका, उमेर र सेवा अवधिका आधारमा अवकाश हुन कम्तीमा दुई वर्ष बाँकी रहेका योगदानकर्तालाई सापटी प्रदान गर्न सकिने व्यवस्था कोषमा गरिएको छ । 

घर सापटी स्वीकृत गर्दा धितो मूल्याङ्कनबाट कायम भएको रकममा नबढ्ने गरी रकम स्वीकृत हुनेछ । त्यसका लागि तीन प्रकारका विधिबाट जुन विधिमा रकम कम हुन्छ, त्यसअनुसार सापटी प्रदान गर्न सकिने व्यवस्था निर्देशिकामा छ । 

निर्देशिकाले तीन विधामध्ये पहिलो विधिअनुसार धितोका आधारमा ७५ लाख रुपियाँ, दोस्रोमा योगदानकर्ताको १५ वर्षको तलब र तेस्रोमा योगदानकर्ता ६० वर्ष उमेर पुग्न बाँकी अवधिको तलबका आधारमा सापटी दिन सकिने व्यवस्था गरेको छ ।

शैक्षिक सापटी 

निर्देशिकाले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षामा योगदान गर्नेले शैक्षिक सापटी सेवा लिन सक्ने व्यवस्था गरिएको छ । कोषमा कम्तीमा तीन वर्ष योगदान रकम जम्मा गरेका र उमेर वा सेवा अवधिका आधारमा अनिवार्य अवकाश हुन कम्तीमा दुई वर्ष बाँकी रहेका योगदानकर्ताको हकमा शैक्षिक सापटीको व्यवस्था गरिएको हो । 

उक्त निर्देशिकाअनुसार यस प्रकारको सापटी योगदानकर्ता वा निजका पति, पत्नी, छोराछोरीलाई स्वदेश वा विदेशका शैक्षिक संस्थामा उच्च शिक्षा अध्ययन प्रयोजनका लािग सापटी प्रदान गर्न सकिने उल्लेख छ । उक्त रकम ३५ लाख रुपियाँ वा सम्बन्धित शिक्षण संस्थामा लाग्ने वास्तविक खर्चमध्ये कम हुने रकम दिइने व्यवस्था निर्देशिकामा गरिएको छ । 

सो निर्देशिकाअनुसार विद्यार्थीको भर्ना शुल्क, मासिक, परीक्षा, छात्रावास खर्च वा आवास खर्च, सम्बन्धित शिक्षण संस्थाले तोकेको अन्य शुल्क, शैक्षिक सामग्री खर्च, भ्रमण तथा बीमा खर्च उक्त सापटीमा रहने व्यवस्था गरिएको छ । एक पटक लिएको सापटी चुक्ता गरिसकेका योगदानकर्ताले शैक्षिक सापटीबापत पुनः अर्को सापटी पनि लिन सक्ने व्यवस्था कोषले गरेको छ । 

श्रममन्त्री कुँवरले गएको साउन १ गते सामाजिक सुरक्षा कोषका योगदानकर्ता लक्षित ‘योगदानकर्ता सापटी निर्देशिका २०७९’ स्वीकृत भएको थियो । योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा ऐन २०७४ र नियमावली २०७५ अनुसार सरकारले स्वीकृत गरेको सामाजिक सुरक्षा कोष लगानी कार्यविधि २०७७ को व्यवस्थाबमोजिम तयार गरिएको निर्देशिका श्रममन्त्री कुँवरले स्वीकृत गर्नुभएको हो । 

मोबाइल एप शुभारम्भ

श्रममन्त्री शेरबहादुर कुँवरले स्वचालित विद्युतीय प्रणालीमा आधारित योगदानकर्ता सापटी सेवा प्रवाह एवं सामाजिक सुरक्षा कोष एपको शुभारम्भ गर्नुभयो । उहाँले एपमार्फत योगदानकर्ताले सहज तरिकारले प्रविधिमैत्री सेवा लिन सक्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । मन्त्री कुँवरले सूचना तथा प्रविधिमा आएको विकासलाई प्रभावकारी रूपमा उपयोग गरी श्रम बजारलाई थप व्यवस्थित र मर्यादित बनाउनेतर्फ सरोकार सबैको ध्यान जानुुपर्ने आवश्यकता औँल्याउनुभयो । 

कोषका अनुसार यस एप कार्यान्वयनमा जाँदा योगदानकर्ता आफूले लिन चाहेको सापटीका निम्ति कागजातसहित कोषको कार्यालयमा जानुपर्ने झन्झट अन्त्य हुनुका साथै कोषबाट प्रदान गरिने अन्य सेवा सुविधासमेत मोबाइल एपमार्फत नै सहज रूपमा प्राप्त गर्न सकिनेछ । 

यस एपमार्फत कोषका योगदानकताले कोषमा जम्मा भएको आफ्नो रकमका बारेमा जानकारी पाउन, आफ्नो केवाईसी भर्न, अवकाश हुँदा योजनाको रकम भुक्तानी लिन, योगदानकर्ता विशेष सापटी आवेदन दिन र अस्पतालमा उपचारका लागि योग्य रहे नरहेकोबारे जानकारी लिन सकिनेछ ।    

सीता शर्मा