https://www.nayapatrikadaily.com/news-details/26103/2019-09-26
सर्पदंशको उपचार यसरी
२०७६ असोज ९ बिहीबार १०:१५:००
विश्व
स्वास्थ्य संठनले सन् १९८७ मा सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार नेपालमा
बर्सेनि २० हजार मानिस सर्पदंशबाट प्रभावित हुन्छन् । जसमध्ये करिब एक
हजारले ज्यान गुमाउने गरेका छन् । नेपालका २६ जिल्ला सर्पदंशबाट अति
प्रभावित छन् । सर्पदंशबाट बच्न यस्ता छन् उपाय :
सर्पले आफूलाई खतरा महसुस भएमा मात्र
मानिसलाई टोक्ने वा आक्रमण गर्ने गर्छ । जब मानिसले झुक्किएर वा जानाजान
सर्पलाई चलाउन पुग्छ, तब सर्पले आफ्नो प्रतिरक्षास्वरूप टोक्न पुग्छ ।
अधिकांश सर्पदंशका घटना समात्न खोज्दा, जिस्क्याउँदा वा मार्न खोज्दा हुने
गर्छ ।
जोगिने उपाय
सर्पलाई जथाभावी रूपमा समात्न खोज्ने, जिस्क्याउने र छुने गर्नुहुँदैन । घरवरिपरि सर्प बस्न सक्ने सम्भावित ठाउँजस्तै दाउराको चाङ, काठ, पराल, इट्टा, ढुंगा आदि वेलावेलामा सफा गरिराख्नुपर्छ । घरको वरिपरि दुलो छ भने त्यसलाई तुरुन्त टालिहाल्नुपर्छ । साना केटाकेटीले खेल्दाखेल्दै सर्प बस्न सक्ने सम्भावित ठाउँमा हात हाल्न सक्ने भएकाले उनीहरूलाई सावधान हुन सिकाउनुपर्छ । घरभित्र मुसा छिर्न दिनुहुँदैन । कुखुरा, हाँस, परेवा आदिको खोर पनि घरभित्र बनाउनुहुँदैन ।
सर्पलाई जथाभावी रूपमा समात्न खोज्ने, जिस्क्याउने र छुने गर्नुहुँदैन । घरवरिपरि सर्प बस्न सक्ने सम्भावित ठाउँजस्तै दाउराको चाङ, काठ, पराल, इट्टा, ढुंगा आदि वेलावेलामा सफा गरिराख्नुपर्छ । घरको वरिपरि दुलो छ भने त्यसलाई तुरुन्त टालिहाल्नुपर्छ । साना केटाकेटीले खेल्दाखेल्दै सर्प बस्न सक्ने सम्भावित ठाउँमा हात हाल्न सक्ने भएकाले उनीहरूलाई सावधान हुन सिकाउनुपर्छ । घरभित्र मुसा छिर्न दिनुहुँदैन । कुखुरा, हाँस, परेवा आदिको खोर पनि घरभित्र बनाउनुहुँदैन ।
सर्पले टोकेमा
नआत्तिनुहोस्, नडराउनुहोस् र बिरामीलाई सान्त्वना दिनुहोस् । बिरामीलाई आरामदायी र सुरक्षित तरिकाले पल्टिन लगाउनुहोस् । कसिने गरी लगाएको लुगा वा गहना खोलिदिनुहोस् । टोकेको हात वा खुट्टालाई हलचल हुन नदिई स्थिर राख्नुहोस्, यसका लागि स्प्लिन्ट वा स्लिङको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
नआत्तिनुहोस्, नडराउनुहोस् र बिरामीलाई सान्त्वना दिनुहोस् । बिरामीलाई आरामदायी र सुरक्षित तरिकाले पल्टिन लगाउनुहोस् । कसिने गरी लगाएको लुगा वा गहना खोलिदिनुहोस् । टोकेको हात वा खुट्टालाई हलचल हुन नदिई स्थिर राख्नुहोस्, यसका लागि स्प्लिन्ट वा स्लिङको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
टोकाइको अवस्था हेरी धेरै कसिलो नहुने गरी
ब्यान्डेज प्रयोग गर्नुस् । प्रेसर इमोबिलाइजेसन ब्यान्डेजिङ (पिआइबी)
उपलब्ध नभएको अवस्थामा लोकल कम्प्रेसन प्याड इमोबिलाइजेसन (एलसिपिआई)
अर्थात् कपडाको टुक्रालाई ब्यान्डेजका रूपमा प्रयोगमा ल्याउन सकिन्छ ।
बिरामीलाई जतिसक्दो चाँडो नजिकैको सर्पदंश उपचार केन्द्रमा लैजानुहोस् ।
सर्पले टोकेको वेलामा के नगर्ने ?
समय खेर फाल्नुहुँदैन । टोकेको हात वा खुट्टा हलचल गराउनुहुँदैन, दौड्नुहुँदैन । टर्निक्वेटले कसेर बाँध्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँ काट्ने, जलाउने र चुस्ने गर्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँ चिरेर रगत झार्ने गर्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँमा मलम वा जडीबुटी लगाउनुहुँदैन । पोटासियम परम्याग्नेटको प्रयोग गर्नुहुँदैन । विद्युतीय झट्का दिने काम गर्नुहुँदैन । कुनै पनि आर्युवेदिक वा अन्य औषधि डाक्टरको सल्लाहविपरीत प्रयोग गर्नुहुँदैन । तत्कालै स्वास्थ्य संस्थामा जानुपर्छ ।
समय खेर फाल्नुहुँदैन । टोकेको हात वा खुट्टा हलचल गराउनुहुँदैन, दौड्नुहुँदैन । टर्निक्वेटले कसेर बाँध्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँ काट्ने, जलाउने र चुस्ने गर्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँ चिरेर रगत झार्ने गर्नुहुँदैन । टोकेको ठाउँमा मलम वा जडीबुटी लगाउनुहुँदैन । पोटासियम परम्याग्नेटको प्रयोग गर्नुहुँदैन । विद्युतीय झट्का दिने काम गर्नुहुँदैन । कुनै पनि आर्युवेदिक वा अन्य औषधि डाक्टरको सल्लाहविपरीत प्रयोग गर्नुहुँदैन । तत्कालै स्वास्थ्य संस्थामा जानुपर्छ ।
No comments:
Post a Comment